LECZENIE NIEOPERACYJNE

Od zauważenia zmian w obrębie stopy do spotkania z ortopedami Halluxduo najczęściej mija długa droga. Najczęstsze przyczyny Państwa konsultacji to dolegliwości obserwowane w przypadku palucha koślawego (hallux valgus), palucha sztywnego (hallux rigidus), palca młotkowatego i „bunionette” („choroba krawców”).

PALUCH KOŚLAWY

Paluch koślawy staje się dla pacjenta problemem zarówno z powodu deformacji, polegającej na odchyleniu dużego palca w boczną stronę, jak i dolegliwości bólowych- podczas chodzenia, głównie w określonym, najczęściej wąskim obuwiu, jak i w późniejszych fazach, również w spoczynku.

Deformacja stanowi problem estetyczny, szczególnie szybko odnotowywany przez kobiety- jest to nie tylko problem doboru obuwia, a w zasadzie konieczność zrezygnowania z niektórych modeli, ale i często brak akceptacji swojego wyglądu, dokładnie stóp. Należy tu także nadmienić, że statystycznie to właśnie kobiety częściej narażone są na wystąpienie tego schorzenia.

W przypadku mężczyzn sytuacja przedstawia się nieco inaczej. Lepsza tolerancja deformacji, mniejsze wymagania związane z wyglądem obuwia sprawiają, że Panowie trafiają do Halluxduo wyraźnie rzadziej, niestety bywa, że w znacznie zaawansowanym stadium choroby- leczenie wtedy bywa trudniejsze, a rehabilitacja dłuższa.

Drugim częstym objawem palucha koślawego jest ból. Początkowo może pojawiać się jedynie po dłuższym chodzeniu w określonym obuwiu, następnie rodzaj obuwia przestaje mieć znaczenie, w późnych etapach dolegliwości towarzyszą pacjentom w spoczynku, nawet w nocy.

Leczenie nieoperacyjne palucha koślawego nie powoduje zmniejszenia lub usunięcia deformacji- tą można usunąć tylko operacyjnie. Wszelkie kliny lub urządzenia „korygujące” osiągają raczej efekt przeciwbólowy niż trwale poprawiający ustawienie w stawach. Zanim dojdzie do zabiegu, w początkowych fazach choroby można stosować takie rozwiązania jak: ćwiczenia czynne stóp i stawów skokowo- goleniowych, podobne do tych, proponowanych na naszej stronie (kliknij TUTAJ), dobieranie wygodnego obuwia i niekiedy wkładek, stosowanie zabiegów rehabilitacyjnych (po wykluczeniu przeciwwskazań): ulgę może przynieść krioterapia, masaże wirowe, pole magnetyczne i ultradźwięki.

W sytuacji pojawienia się dolegliwości bólowych z reguły znajdują zastosowanie leki przeciwbólowe, chłodne okłady i odpoczynek. Rzadkie, doraźne stosowanie leków jest w pełni zrozumiałe. Gdy jednak konieczność przyjmowania tych preparatów jest coraz częstsza (niekiedy nawet codziennie!) zdecydowanie jest to wskazanie do spotkania z lekarzem.

PALUCH SZTYWNY

Problem pacjentów z tym schorzeniem staje się postępujące ograniczanie ruchomości i dolegliwości bólowe, związane z chodzeniem. Ból wysuwa się na plan pierwszy w Państwa historiach, w dalszej kolejności pacjenci wymieniają jako czynnik niepokojący powiększenie obrysów stawu śródstopno- paliczkowego. Pogrubienie to jest związane z rozwojem niszczącej staw choroby zwyrodnieniowej.

Zmiany są niekiedy duże, do tego stopnia, że powodują konflikt z obuwiem- z uwagi na ucisk pacjenci podobnie jak w przypadku palucha koślawego muszą szukać odpowiednich modeli butów.

Paluch sztywny jest efektem choroby zwyrodnieniowej, pojawia się najczęściej jako następstwo osłabienia procesów regeneracyjnych. Niestety, zdarza się również u młodych osób, nawet w okolicy trzydziestego roku życia.

Próba leczenia „hallux rigidus” polega z jednej strony na jak najdłuższym zachowaniu dobrej ruchomości w stawie i doraźnym reagowaniu na okresy pogorszenia. Choroba związana z postępującym niszczeniem stawu nie może być zatrzymana- możemy spowalniać jej przebieg. W tym celu mogą być stosowane:

• ćwiczenia czynne,
• terapia manualna,
• zabiegi fizykoterapeutyczne,
• iniekcje (dostawowe wstrzyknięcia) kwasu hialuronowego lub osocza bogatopłytkowego (PRP) z czynnikami wzrostu.

Postępujące ograniczanie ruchomości stawu nasila rozwój choroby, pojawia się często konieczność stosowania leków przeciwbólowych. Gdy dolegliwości nasilają się pomimo leczenia, a komfort życia pacjenta wyraźnie zaczyna się obniżać, jest to czas, by pomyśleć o ewentualnym leczeniu operacyjnym.

PALEC MŁOTKOWATY

„Hammer toe” rzadko występuje w sposób izolowany- najczęściej współistnieje z nasilonym paluchem koślawym, który, szczególnie w obuwiu niejako „podnosi” drugi palec. Ciekawe, że niekiedy pacjenci nie widzą dużej deformacji palucha, a przeszkadza im głównie palec młotkowaty, którego grzbietowa (górna) cześć jest stale drażniona przez obuwie

Drugą grupą pacjentów są ci, u których dochodzi do podwichnięcia w stawach śródstopno- paliczkowych- np. w zaawansowanej chorobie zwyrodnieniowej, w przebiegu np. rzs lub chorób przebiegających z zaburzeniem napięcia mięśniowego. Palec lub palce układają się wtedy w górną stronę. W tych przypadkach deformacja palucha z reguły także występuje, choć bywa mniejsza.

Leczenie nieoperacyjne palca lub palców młotkowatych powinno skupiać się na zachowaniu ich dobrej ruchomości i elastyczności- osiąga się to przez regularne ćwiczenia czynne czy terapię manualną. Gdy choroba postępuje, pojawiają się np. objawy utrwalającej się deformacji, stany zapalne w okolicy grzbietowej palca staje się wskazaniem do wizyty u ortopedy.

BUNIONETTE

„Choroba krawców” przebiega jak lustrzane odbicie palucha koślawego w obrębie tej samej stopy. Deformacja palca piątego jest mniejszym problemem niż towarzyszące jej pogrubienie stopy od zewnętrznej strony stawu śródstopno- paliczkowego. Jest ono powodem trudności z doborem obuwia, dolegliwości bólowych, związanych najczęściej z chodzeniem lub bieganiem i dyskomfortu estetycznego.

Leczenie nieoperacyjne polega na wybieraniu odpowiedniego, szerokiego i wygodnego obuwia i ćwiczeniach, utrzymujących elastyczność tkanek i dobry ruch w stawach. Gdy deformacja lub dolegliwości nasilają się wymagana jest konsultacja ortopedyczna.