
PALEC MŁOTKOWATY – schorzenie polegające na ułożeniu palca stopy w przykurczu zgięciowym w bliższym z dwóch stawów międzypaliczkowych. Może dotyczyć każdego palca oprócz pierwszego, typowo lokalizuje się w obrębie palca drugiego. Najczęściej deformacja narasta stopniowo, pojawiający się od górnej strony palca odcisk staje się coraz twardszy i wchodzi w konflikt z obuwiem, powodując bóle i stany zapalne.
Bardzo często przyczyną palca młotkowatego jest nasilona koślawość palucha, który uciska lub niejako podnosi drugi palec, dlatego leczenie tej postaci wymaga połączonego zabiegu korekcji koślawości palucha i usunięcia przykurczu w stawie międzypaliczkowym palca II. Do innych częstych przyczyn tego schorzenia należą urazy, przykurcze ścięgien, zmiany zwyrodnieniowe stawów, wydłużone kości śródstopia czy RZS.
Pacjenci zgłaszają się do ortopedy głownie z powodu dolegliwości bólowych i trudności z doborem obuwia. Badanie lekarskie zawiera takie elementy jak uzyskanie dokładnego opisu choroby, ocenę budowy i funkcjonowania stopy oraz analizę badań obrazowych, jak zdjęcia rtg lub ewentualnie innych – usg, rezonans magnetyczny czy tomografia komputerowa. Po ustaleniu rozpoznania proponowane jest leczenie.
Leczenie palca młotkowatego zaczyna się z reguły od ćwiczeń. We wstępnym stadium choroby lekarz zaleca wykonywanie ćwiczeń, mających poprawić lub utrzymać zakres ruchu w obrębie przykurczonych palców. Może też zalecić noszenie specjalnego obuwia z płaskim obcasem oraz obszernym noskiem. Ponadto zaleca się stosowanie specjalnych ortez i osłon z miękkiego tworzywa, które mają na celu chronić okolicę grzbietową stawu międzypaliczkowego. Jeśli mimo tych działań deformacja postępuje, jedynym wyjściem leczenia palca młotowatego pozostaje leczenie operacyjne.
Operacja palca młotkowatego polega na przecięciu skóry i kolejno tkanek leżących głębiej. Miejsce cięcia zależy od wskazań i planu zabiegu, ustalanego wcześniej. Operacja może dotyczyć np wydłużenia ścięgien mięśni prostowników palców, uwolnienia przykurczonych tkanek miękkich, plastyki w obrębie tkanki kostnej- kości śródstopia lub paliczków. Często wykonuje się operacje, łączące kilka tych procedur. Możliwe są też zabiegi o typie endoprotezoplastyki, z użyciem implantów. Taki implant wykonany jest najczęściej ze stopu tytanu z niewielką domieszką niklu. Choć operacja palca młotkowatego jest złożona, poruszanie się na własnych nogach jest możliwe nawet następnego dnia po operacji.